Công ty TNHH Nhà nước một thành viên Vườn Thú Hà Nội tiền thân là bộ phận chăn nuôi chim thú trực thuộc Công ty Công viên Hà Nội, trước đây có trụ sở tại vườn Bách Thảo, Ngọc Hà, Ba Đình.

Năm 1976 để đáp ứng nhu cầu phát triển và thực hiện quy hoạch chung của Thành phố, đặc biệt xây dựng khu Di tích lịch sử Ba Đình và Lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh, UBND thành phố Hà Nội quyết định di rời đàn động vật và một số chuồng trại từ Bách Thảo về Công viên Thủ Lệ và thành lập nên Vườn Thú Hà Nội trực thuộc Cục quản lý Công trình công cộng (sau này là Sở giao thông Công chính Hà Nội).

30 năm qua, Vườn Thú Hà Nội đã có nhiều chuyển đổi về tổ chức và từng bước trưởng thành. Điều đó thể hiện qua các quyết định của chính quyền Thành phố. Ngày 16/1/1993, UBND Thành phố Hà Nội có Quyết định số 175/QĐ-UB về việc thành lập doanh nghiệp Vườn Thú Hà Nội. Ngày 01/11/1997, UBND Thành phố lại có Quyết định 4220/QĐ-UB về việc chuyển Vườn Thú Hà Nội từ doanh nghiệp Nhà nước hoạt động kinh doanh sang doanh nghiệp Nhà nước hoạt động công ích. Ngày 3/1/2000, Giám đốc Sở Giao thông Công chính có Quyết định 01/QĐ-GTCC về việc thành lập Xí nghiệp Nhân giống động thực vật Cầu Diễn thuộc Công ty. Ngày 4/11/1994, UBND thành phố Hà Nội có Quyết định 2895/QĐ-UB về việc xếp hạng doanh nghiệp hạng I cho Công ty. Ngày 9/2/2001, UBND thành phố Hà Nội có Quyết định 774/QĐ-UB xếp hạng tại doanh nghiệp hạng I cho Công ty. Ngày 16/11/2005, UBND Thành phố Hà Nội có Quyết định số 191/2005/QĐ-UB chuyển Vườn Thú Hà Nội thành Công ty TNHH Nhà nước một thành viên Vườn Thú Hà Nội.

Nhiệm vụ chủ yếu của Công ty TNHH Nhà nước một thành viên Vườn Thú Hà Nội là:

-  Sưu tầm, thuần dưỡng và tổ chức trưng bày các loại động vật, chim quý hiếm để phục vụ tham quan giải trí, đồng thời góp phần khảo cứu khoa học thuần dưỡng, chăn nuôi;
-  Sản xuất, buôn bán các sản phẩm trong quá trình nuôi dưỡng các loại chim thú, động vật;
-  Nghiên cứu, tổ chức thực hiện các chương trình, dự án khoa học về việc chăm sóc, nuôi dưỡng thuần hoá, sinh sản các loại chim, thú quý hiếm;
-  Kinh doanh các loại phân bón;
-  Duy trì chăm sóc bồn hoa, thảm cỏ cây xanh; cắt sửa, chặt hạ cây xanh bóng mát;
-  Sản xuất, buôn bán các loại cây cảnh, cây xanh;
-  Kinh doanh các hoạt động dịch vụ vui chơi, giải trí văn hoá, văn nghệ, thể dục thể thao, ăn uống, giải khát, du lịch sinh thái, quảng cáo;
-  Tổ chức trông giữ các phương tiện xe đạp, xe máy, ô tô trong phạm vi đất của Công ty quản lý;
-  Thiết kế kỹ thuật các Công trình đặc thù của Vườn Thú;
-  Xây dựng, cải tạo, sửa chữa công trình công cộng.

Hiện nay Công ty có 5 phòng, ban nghiệp vụ, 8 xí nghiệp và 4 đội chuyên môn trực thuộc. Cụ thể:

- Xí nghiệp Chăn nuôi và phát triển động vật, nơi trực tiếp nuôi dưỡng, chăm sóc và nhân giống các loài động vật phục vụ khách thăm quan.

- Xí nghiệp Nhân giống động thực vật Cầu Diễn hiện đang nuôi dưỡng và nhân giống bảo tồn quỹ gen nhiều loài chim Trĩ đặc hữu, quý hiếm của Việt Nam - là nguồn dự trữ của Vườn Thú và trao đổi với các vườn thú khác, nhân ươm các loại cây, hoa phục vụ công tác duy trì cảnh quan của Vườn Thú Hà Nội.

- Xí nghiệp Kinh doanh xuất nhập khẩu động thực vật và Hướng dẫn du lịch sinh thái có nhiệm vụ hướng dẫn, phục vụ khách tham quan Vườn Thú, tìm nguồn trao đổi động thực vật.

- 4 Xí nghiệp Duy trì cây xanh có nhiệm vụ: duy trì cây xanh, bồn hoa thảm cỏ trong khuôn viên VTHN và hầu hết các dải phân cách lớn của Thủ đô Hà Nội.

- Xí nghiệp kinh doanh Dịch vụ.
- Đội Quản lý vé vào cửa.
- Đội Bảo vệ.
- Đội Quản lý xe và Dịch vụ sửa chữa.
- Đội Xây lắp và Dịch vụ sửa chữa.

Khi mới được thành lập, biên chế chỉ 76 CBCNV đến nay Công ty đã có 1.150 CBCNV với 1.150 Đoàn viên Công đoàn, trong đó có 150 Đoàn viên Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh.

Từ một Chi bộ Đảng, đến nay Công ty TNHH Nhà nước một thành viên Vườn Thú Hà Nội đã trở thành một Đảng bộ vững mạnh gồm 5 Chi bộ, với 95 Đảng viên. Khi chưa chuyển sang Công ty TNHH Nhà nước một thành viên, Vườn Thú Hà Nội là doanh nghiệp Nhà nước hoạt động công ích, nguồn kinh phí hàng năm chủ yếu là do Nhà nước cấp thông qua đơn giá bao thầu. Từ năm 1995, Vườn Thú đã mở rộng địa bàn hoạt động tham gia thi công và nhận duy trì bồn hoa, thảm cỏ, cây cảnh trên các dải phân cách của các tuyến phố lớn của Thủ đô Hà Nội.

Trong các quá trình xây dựng và phát triển Công ty có rất nhiều thuận lợi. Đó là có sự quan tâm giúp đỡ hiệu quả của các cấp, các ngành như Thành uỷ, UBND thành phố Hà Nội, Sở Giao thông Công chính, Quận uỷ, UBND Quận Ba Đình và các đơn vị trong và ngoài Ngành. Tập thể CBCNV đoàn kết, yêu nghề chung sức xây dựng Công ty ngày một lớn mạnh.

Tuy nhiên, Công ty cũng gặp nhiều khó khăn. Đó là công tác nhân giống bảo tồn đa dạng sinh học ngày càng trở nên cấp thiết do nhiều nguyên nhân làm suy giảm nguồn gen, nhiều loài động vật quý hiếm của Việt Nam đang đứng trước nguy cơ tuyệt chủng ngoài tự nhiên. Dịch viêm đường hô hấp cấp (SARS) có nguồn gốc từ động vật hoang dã, dịch cúm gia cầm H5N1 diễn ra phức tạp trên thế giới và Việt Nam nên việc bảo tồn các loài động vật nói chung và chim họ Trĩ tại Vườn Thú còn gặp rất nhiều khó khăn. Hệ thống cơ sở hạ tầng, đặc biệt là chuồng trại trưng bày chim thú còn chưa phù hợp, thiếu đồng bộ. Hàng năm Công ty mở cửa đón hàng triệu lượt khách đến thăm quan, vui chơi, học tập. Do vậy, Vườn Thú cũng là địa bàn công cộng phức tạp, đòi hỏi đơn vị phải quan tâm và tăng cường về công tác giữ gìn an ninh trật tự. Địa bàn hoạt động của Công ty ngày càng mở rộng, duy trì hầu hết các dải phân cách lớn của Thủ đô Hà Nội, địa bàn sản xuất không tập trung nên việc quản lý gặp nhiều khó khăn.

HNZ